مبانی ، اصول و روش های تربیتی

مبانی ، اصول و روش های تربیتی
 
 واژه های اصل و اصول تقریبا درهمه شاخه های دانش بشری به کار می روند . از جمه در تعلیم و تربیت اما مراد از اصول چیست ؟ اصل در قلمرو علوم کاربردی ، معنای ویژه ای دارد و آن دستور العمل کلی راهنمای عمل است (به صورت قضیه ای بیان می شود که حاوی (باید ) است .در حالیکه در علوم نظری و تجربی ، به شکل قضیه ای حاوی ( است ) اظهار می گردد . در قرآن ،‌اصل به معنای ریشه واساس به کار رفته است در سوره ابراهیم آمده است : مَثَلُ کلمه طیبه کشجره طیبه اصلها ثابت وفرعها فی السماء(48) مراد از اصل در اسلام ، زیر بنا ، ریشه و بنیان هایی است که نمی توان از آن تخطی نمود . مثلا اصل توحید (لا اله الا الله ) در تمام شئون اعتقادی وعبادی و عمل انسان باید جاری باشد . یا اصل نبوت به معنای پیام رسانی است و اجازه ی تخطی از این اصل یعنی رساندن پیام غیرخدا به پیامبر داده نشده است. قرآن در این باره می فرماید : لو تقول علینا بعض الاقاویل لا خذنامنه بالیمین ثم لقطعنا منه الوتین .(49) مبانی تعلیم و تربیت ، نیز در واقع مجموعه قانونمندی های شناخته شده در علومی همچون روانشناسی و جامعه شناسی است که تعلیم و تربیت به آنها تکیه دارد .(50) روش ،‌به معنای راه وطریقه ای است که میان اصل و هدف امتداد دارد وعمل تربیتی را منظم می کند و فرد را به هدف می رساند (دستور العمل جزئی ) به طور کلی مبانی ، اصول وروش های تربیتی در قرآن و سنت بیان شده ،‌اگرچه ممکن است در این منابع گاه تنها یکی از موارد (مبنا ) ذکر شده و موارد دیگر ( اصل ناظر برآن اشاره نشده باشد یا بالعکس ویا صرفا به ذکر روش تربیتی اکتفا شده و از مبنا واصل مربوطه به آن سخنی به میان نیامده باشد این فصل مستند به آیات و روایات ، تحت سه فراز پی در پی مبنای تربیتی انسان ، اصل (دستورالعمل کلی)و روش(شیوه های جزئی تر برای ایجادتغییرات مطلوب )را ارائه می دهیم .

ویژگیهای تربیت اسلامی

ویژگیهای تربیت اسلامی
 
 تربیت اسلامی بردو اصل تزکیه و تعلیم تکیه دارد، نیز جنبه هدایتی، پویایی و عقلانی داشته و جریانی مستمر است. اسلام، اصالت را به تربیت می دهد و تعلیم را وسیله و مقدمه آن می داند(37). به طور کلی ویژگی های تربیت در اسلام عبارتند از: